Halkı bilgilendirmede araç olarak kullanılmıştır. Dönemin fikri ve edebi tartışmalarına yer verilmiştir. Makale, fıkra gibi yeni türlere yer verilmiştir. Sade bir dil kullanılmıştır.
İlk Resmi Gazete Takvim-i Vakayi (1831)
İlk gazete, 1831’de çıkarılmaya başlanan Takvim-i Vakayi adlı resmi gazetedir. Haftalık olarak yayımlanan ve Osmanlı Türkçesi dışında Arapça, Ermenice, Farsça, Fransızca, Rumca baskıları da yayımlanan bir gazeteydi. Resmî ilânlar ve gayri resmî duyurular dışında, iç ve dış gelişmelere ilişkin haberler de basılmaktaydı.
İlk Yarı Resmi Gazete Ceride-i Havadis (1840)
1840’ta İngiliz William Churchill tarafından çıkarılan Ceride-i Havadis, yarı resmi bir gazetedir. Ceride-i Havadis, Türk basın tarihinin ilk yarı özel Türkçe gazetesi olarak kabul edilir. Ancak devletten yardım alması yarı resmi bir yapı doğurmuştur.
İlk Özel Gazete Tercüman-ı Ahval (1860)
İlk edebi ve özel gazete, 1860’ta Şinasi ve Agâh Efendi’nin birlikte çıkardığı Tercüman-ı Ahval adlı gazetedir. Tercüman-ı Ahvâl, İstanbul’da 1860 – 1866 arasında yayımlanan ilk özel Türkçe gazetedir. Bu gazete, hem gazetecilik hem de edebiyat yönünden tam bir dönüm noktası olmuştur. Tanzimat I. Dönemi başlangıcı bu gazetenin çıkışı kabul edilir.
Tasvir-i Efkar (1862)
Şinasi’nin kalemiyle özgürlük düşüncesini yayması bakımından bu gazetenin Türk basın tarihinde çok önemli bir yeri vardır. O dönemin en özlü ve kültürlü yazıları onun kaleminden çıkmıştır. Şinasi’nin ayrılışından sonra gazetenin başına Namık Kemal geçti. 1867’de çıkan “’Şark Meşalesi” başlıklı bir yazı dizisi üzerine Namık Kemal’in gazeteciliği yasaklandı. gazetenin yönetimi Recaizade Mahmut Ekrem’e kaldı. Tasvir-i Efkar, 835 sayı yayımlanmıştır. Tasviri Efkar’ın eğitim ve edebiyat alanlarında yepyeni bir yaklaşım oluşturmuştur.
Muhbir Gazetesi (1866)
Kurucusu Ali Suavi’dir. Hükümeti sert bir dille eleştirdiğinden gazete kapanmıştır. Yurt dışında çıkan bu gazete Türkçe olmakla birlikte; Fransızca, Arapça, Almanca, İngilizce ve hatta İbranice olarak yayın yapıyordu.
İbret Gazetesi (1870)
1870 yılında yayın hayatına başlayan gazetenin adı iki yıllık çalkantılı bir dönem geçirdikten sonra Ahmet Mithat Efendi tarafından kiralanır ve 1872’den başlayarak Namık Kemal, Ebüzziya Tevfik gibi ünlü adların bulunduğu kadrosuyla çıkmaya başlar. Namık Kemal’in yazıları nedeniyle ilgi gören gazete, yine Namık Kemal yüzünden 1873’te kapatılır. Sebebi de yazarın “Vatan yahut Silistre” adlı oyunudur.
Tercüman-ı Hakikat (1878)
II. Abdülhamid Dönemi’nde yayımlanan en önemli gazetedir ve 1878’de çıkmaya başlamıştır. Tercüman-ı Hakikat, Ahmet Mithat Efendi’nin başarılı kalemi ve hükümeti tenkit etmeyen, büyüklere şantaj, sansasyon özelliğinde olmayan ciddi haberciliğiyle bu devrin en uzun ömürlü ve itibarlı gazetesi oldu. Balkan Harbi’nden sonra Ahmet Mithat’ın ölümü üzerine gazete, Cumhuriyet’in ilk yıllarına kadar yayınlarını sürdürmüş, daha sonra kapanmıştır.
Tanzimat Dönemi Hürriyet Gazetesi (1868): Londra’da Ziya Paşa ve Namık Kemal tarafından çıkarılmıştır. Daha sonra Ziya Paşa, Cenevre’de tek başına çıkarmaya devam etmiştir.
Tanzimat Dönemi Devir Gazetesi (1872): Ahmet Mithat Efendi tarafından çıkarılmış bir gazetedir.
Tanzimat Dönemi Bedir Gazetesi (1872): Ahmet Mithat Efendi tarafından çıkarılmış bir gazetedir.
Tanzimat Dönemi Sabah Gazetesi (1876): Şemsettin Sami tarafından çıkarılmış bir gazetedir.
Tanzimat Dönemi Tercüman-ı Şark Gazetesi (1878): Şemsettin Sami tarafından çıkarılmış bir gazetedir.