Anadolu’da ilk manzum eserler Farsça yazılmış, Türkçe eser verme geleneği XIII. yüzyılda başlamıştır. Bu dönemde coşku ve heyecanı dile getiren metinler ilahi, nefes, mevlid ve gazellerdir. Yunus Emre, Sultan Veled dini, Hoca Dehhani ise din dışı konularda eserler vermiştir.
Kinaye (Değinmece) Sanatı Nedir Kısaca Örnekler Bir sözün hem gerçek hem mecaz anlama gelecek şekilde kullanılmasıdır. Kinayede benzetme amacı yoktur. * Memurlarımızın çoğunun alnı açıktır. Bu cümledeki alnı açık sözü hem gerçek anlamı olan hafif kel hem de mecaz anlamı olan dürüst insan anlamındadır. Bu nedenle burada kinaye sanatı vardır. Şeydi Fakıllı köyünde kadınlar su […]
Mesnevi Nedir Ne demektir Hakkında Kısaca Bilgi Mesnevide tüm beyitlerin mısraları kendi içerisinde uyaklı, aruz ölçüsünün kısa vezinleriyle kaleme alınan, divan edebiyatının en geniş ve uzun nazım şekline mesnevi adı verilmektedir. Mesnevi nazım biçimi Fars edebiyatının yani günümüzdeki İranlıların nazım şeklidir. Fakat Türk edebiyatında kaleme alınmış mesneviler Fars edebiyatında yazılmış olanlar kadar güzeldir. Divan edebiyatında […]
ŞEYYÂD HAMZA (?-?) Mutasavvıf bir şair olan sanatçı, şiirlerinde dini tasavvufi konuları işlemiştir. HOCA MESUD (?-?) Döneminde kullanılan deyimleri ve atasözlerini nazma geçirmiş, şiirlerinde sade bir dil kullanmış, Arapça ve Farsça sözcüklerle oldukça az yer vermiştir. Eserleri: Süheyl ü Nevbahar, Ferhengnâme-i Sadî ALİ ŞİRNEVAİ (1441-1501) Çağatay edebiyatının en büyük şairi olan Nevai; Türk dil birliğini […]
Koşma Koşmanın Özellikleri Nelerdir? Saz eşliğinde söylenen lirik şiirlerdir. Dörtlük sayısı genelde 3 ile 5 arasında değişir. Türk halk edebiyatının en çok sevilen, en çok kullanılan nazım şeklidir, dörtlüklerle söylenir. Koşmalarda genellikle 11 ’li hece ölçüsü ve (4+4+3=11 ya da 6+5=11 duraklı) genelde yarım kafiye kullanılır. Uyak düzeni; ilk dörtlük aaab, abab, aaba veya abcb […]
Mani Başta aşk olmak üzere hemen her konuda yazılabilen, 7 heceli dört dize- lik bir bentten meydana gelen bir halk edebiyatı nazım türüdür. Kafiye dizilişi aaxa’dir. İlk iki dize hazırlık dizeleridir. Son iki dize ile anlam bağlantısı yoktur. Asıl anlatılmak istenen son iki dizede verilir. Birçok mani çeşidi vardır. En çok kullanılanlar düz ya da […]
İslamiyet Öncesi Türk Şiiri Nazım Şekilleri (Biçimleri) Koşuk İslamiyet öncesi Türklerde sığır (av), şölen (kurban) törenlerinde kopuz eşliğinde söylenen şiirlerdir. Koşuk Özellikleri Nelerdir Koşuklar kıtalar (Dörtlükler) şeklinde söylenir. Koşuklarda ulusal ölçümüz olan hece ölçüsü kullanılır. (7’li) Çünkü o dönemde aruz ölçüsü ile Türkler tanışmamıştı. Daha çok yarım kafiye kullanılır; çünkü koşuklar saz eşliğinde sözlü olarak […]
Teşhis Sanatı Nedir Ne Demektir Kısaca Örnekler Doğadaki herhangi bir varlığı, canlıyı veya cansızı, insanmışçasına davrandırma veya insan gibi canlandırmaya edebi sanatlardan Teşhis (Kişileştirme) Sanatı adı verilmektedir. Şairlerin en sık kullandığı söz sanatlarından biridir. O çay ağır akar yorgun mu bilmem Mehtabı hasta mı solgun mu bilmem Bu dizelerdeki “çay, mehtap” insan dışı varlıklardır. Bu […]
Mevlana Celaleddin-i Rumi Hayatı Şiirleri Kişiliği (1207-1273) 13. yüzyıl sanatçısıdır. Mevlana, büyük bir mutasavvıf, şair, bilgin, düşünür olan sanatçının asıl adı Muhammed, lakabı Celalleddin-i Rumi’dir. Sanatçı, şiirlerinde Şems, Şems-i Tebrîzî, Hâmûş ifadelerini de mahlas olarak sıkça kullanmıştır. Yapıtlarında tasavvuf düşüncesini işleyen santçının hayatındaki dönüm noktalarından biri Şems-i Tebrîzî ile tanışmasıdır. Ölümü “Şeb-i arus”a (düğün gecesine) […]
Türk edebiyatındaki tekke şiirinde görülen ve dinsel içerikli konuları işleyen ilahi, hikmet, nefes, deme, nutuk, şathiye gibi ürünler nazım biçimlerinden değil birer nazım türüdür. Koşma tipi nazım biçimiyle ve genellikle hecenin 7, 8 ve 11 ’li kalıplarıyla söylenir. Dörtlük sayısı 3 ve 7’dir. İlahi nefes ve demeler bestelenelerek söylenir. Uyak düzeni abab / cccb / […]
Yahya Kemal Beyatlı Kimdir Hayatı Eserleri Hakkında Kısaca Özet Bilgi Yahya Kemal Beyatlı, Milli Edebiyat Dönemi’nin bağımsız isimlerindendir. Neoklasisizm anlayışıyla eser verdi. Çağdaş Batı şiiriyle divan şiirini ustaca kaynaştırmıştır. Yahya Kemal Beyatlı, eserlerinde divan edebiyatını temel kaynak olarak seçti. Divan şiiri nazım biçimlerini şiirlerinde kullandı. Fransız sembolistlerin “öz şiir” anlayışı onda şiirini bütün fazlalıklardan arıtma, […]
Birinci Dönem Tanzimat Şiiri Bu dönemde biçim eski olup yeni konular işlenmiştir. Gazel, kaside, terkibibent gibi nazım şekilleri kullanılmış; konu olarak da ilk kez vatan, eşitlik, hürriyet işlenmiştir. Divan şiirine göre şiirin konu alanı genişletilmiştir. Konu bütünlüğü esas alınmıştır. Aruz ölçüsü kullanılmış, ancak bazı şairler hece ölçüsüyle birkaç deneme yapmıştır. Dilde sadeleşme amaçlanmış, ancak çok […]
Nazım Birimi Nedir Ne Demektir Kısaca Bilgi Şiiri oluşturan mısra gruplarına nazım birimi denir. Şiirin yapı taşlarından biridir. Nazım birimi şiir içindeki mısraların kümelenmesinden meydana gelir ve nazım şekilleri de bunlara göre belirlenir. Bu kümede bulunan mısraların sayısına göre de adlar alır. Nazım birimi, bir şiirin veya metnin düzenlenmiş birimlerinden biridir. Şiirlerde, nazım birimi genellikle […]
TOPLUMCU ŞİİR ZEVK VE ANLAYIŞINI ÖN PLANA ÇIKARANLAR (1940-1960) Nazım Hikmet’in 1938’de hapse girmesi onun fiili olarak şiir sahnesinden çekilmesine sebeb vermişse de ondan fikir ve nazım tekniği bakımından yararlanan şairler onun yolunu değişik bir üslûpla devam ettirmişlerdir. Bu anlayıştaki şairler • Arif Damar • A. Kadir (İbrahim Abdülkadir Meriçboyu) • Cahit Irgat • Enver […]
SÜLEYMAN NAZİF (1869-1927) Vatan, millet sevgisini kahramanca bir edayla kaleme aldığı için Namık Kemal’e benzer. İtilaf Devletleri tarafından İstanbul’un işgal edilmesi üzerine “Kara Bir Gün” adlı makalesinin yayımlanmasından dolayı Malta’ya sürülmüştür. “Daüssıla” şiirinde milli duyguları ve ızdırapları anlatmıştır. Eserleri: Şiir: Gizli Figanlar, Batarya ile Ateş (şiir/nesir), Firak-ı Irak, Malta Geceleri Monografi: Namık Kemal, Mehmet Akif, […]