Bir araya gelen birden fazla sanatçının ortak bir perspektifte buluşarak, kendilerine özgü bir anlayışla edebi ürünler üretmeye karar vermelerini ifade eden kavrama edebi topluluklar adı verilir.. Bu topluluklar, genellikle bir dergi ya da gazete çevresinde bir araya gelir ve ortak bir bakış açısıyla edebiyat eserlerini ortaya koyarlar. Edebiyat toplulukları, farklı yazarların ve şairlerin fikirlerini birleştirirken, ortak bir vizyon etrafında birleşmeyi hedeflerler. Bu sayede, edebi ürünlerde bir tutarlılık ve bütünlük sağlanır. Bu topluluklar, edebiyat alanında yenilikçi ve etkileyici eserler üretmeyi amaçlarlar.
Edebi topluluklar, genellikle belli bir amaç doğrultusunda bir araya gelir. Bu amaç, belirli bir edebi akımı benimsemek, belli bir konuyu ele almak veya belirli bir edebi tarzı teşvik etmek olabilir. Topluluk üyeleri, bu ortak hedef doğrultusunda çalışır ve birbirlerini destekler. Genellikle yayın organları aracılığıyla edebi eserlerini paylaşırlar. Dergiler, gazeteler veya internet platformları gibi yayın organları, topluluk üyelerinin eserlerini geniş bir kitleye ulaştırma imkanı sunar. Bu sayede, edebi topluluklar, edebiyatın gelişimine katkıda bulunur ve okuyucularla etkileşim kurar.
Edebi topluluklar, aynı zamanda yazma atölyeleri, okuma grupları veya etkinlikler düzenleyerek yaratıcı yazma becerilerini geliştirmeye yönelik destek sağlarlar. Bu topluluklar, üyelerinin birbirleriyle etkileşim kurmasını ve deneyimlerini paylaşmasını teşvik eder. Böylece, edebiyatın keşfedilmesi ve yeni yeteneklerin ortaya çıkması için bir ortam oluştururlar.
Edebi topluluklar, çeşitli sanatsal, dilsel, siyasi ve estetik yönlerden ortak anlayışa sahip belirli bir sayıda sanatçının bir araya gelerek edebiyat alanında bir topluluk oluşturdukları platformlardır. Bu topluluklar, sanatçıların birbirleriyle etkileşimde bulunarak ortak bir amacı gerçekleştirmeyi hedeflerler. Örneğin, Fecri Ati, Yedi Meşaleciler, Garipçiler, Beş Hececiler ve Maviciler gibi edebi topluluklar, belirli bir edebi akımı benimseyen ve birlikte çalışan sanatçıların bir araya gelmesiyle kurulmuşlardır. Bu topluluklar, ortak değerler ve sanatsal yaklaşımlar etrafında birlikte hareket ederek edebi üretimlerini geliştirirler.
Servet-i Fünun sanatçıları da bir edebi topluluktur ve kuruluşu, Recaizade Mahmut Ekrem‘in evinde gerçekleşen edebi toplantılarda şekillendiği bilinmektedir. Bu toplantılar, sanatçıların bir araya gelerek fikir alışverişinde bulunduğu ve ortak bir vizyon oluşturduğu önemli platformlardı. Servet-i Fünun edebiyatı üyeleri, estetik anlayışları ve edebi yaklaşımlarıyla dikkat çeken sanatçılardan oluşur. Bu topluluk, edebi üretimlerini birlikte gerçekleştirerek edebiyat dünyasında iz bırakmayı amaçlamıştır.
Edebi toplulukların oluşumunda ortak bir yayın organı da önemli bir role sahiptir. Bu yayın organları, topluluk üyelerinin edebi eserlerini geniş bir kitleye ulaştırma ve paylaşma imkanı sağlar. Dergiler, gazeteler ve diğer edebiyat platformları, edebi toplulukların üretimlerini destekleyerek edebiyat dünyasında etkili bir şekilde var olmalarına katkıda bulunur. Bu yayın organları, topluluğun ortak hedeflerini ve sanatsal çizgisini tanıtmak için önemli bir araçtır.
Edebi topluluklar sadece eserlerini paylaşmakla kalmaz, aynı zamanda yazma atölyeleri, okuma grupları ve etkinlikler gibi faaliyetler düzenleyerek üyelerinin yaratıcı yazma becerilerini geliştirmelerine olanak sağlar. Bu etkileşimler, sanatçıların birbirlerinden öğrenmelerini, deneyimlerini paylaşmalarını ve yeni edebi yaklaşımlar keşfetmelerini teşvik eder. Edebi topluluklar, üyeleri arasında dayanışma ve işbirliği ortamı oluşturarak edebiyat alanında kalıcı etkiler bırakır.
Tanzimat Edebiyatı Birinci Dönem Sanatçılarının Kodlaması
ŞİNASİ
AHMET MİTHAT EFENDİ
ŞEMSETİN SAMİ
NAMIK KEMAL
AHMET VEFİK PAŞA
ZİYA PAŞA
(ŞAŞNAZ)
Tanzimat Edebiyatı İkinci Dönem Sanatçılarının Kodlaması
SAMİPAŞAZADE SEZAİ
RECAİZADE MAHMUT EKREM
NABİZADE NAZIM
ABDÜLHAK HAMİT TARHAN
DİREKTÖR ALİ BEY
MUALLİM NACİ
(SoRuN ADaM)
Servet-i Fünun Edebiyatı Sanatçılarının Kodlaması
SÜLEYMAN NAZİF
HALİT ZİYA UŞAKLIGİL
TEVFİK FİKRET
HÜSEYİN CAHİT YALÇIN
CENAP ŞAHABETTİN
MEHMET RAUF
(SaHTe HaCiM)
Fecr-i Ati Edebiyatı Sanatçılarının Kodlaması
FUAT KÖPRÜLÜ
CELAL SAHİR
YAKUP KADRİ KARAOSMANOĞLU
AHMET HAŞİM
REFİK HALİT KARAY
ALİ CANİP YÖNTEM
(FeCi YARA)
Milli Edebiyat Sanatçılarının Kodlaması
ÖMER SEYFETTİN
FALİH RIFKI ATAY
HALİDE EDİP ADIVAR
YAKUP KADRİ KARAOSMANOĞLU
REFİK HALİT KARAY
ZİYA GÖKALP
ALİ CANİP YÖNTEM
FUAT KÖPRÜLÜ
REŞAT NURİ GÜNTEKİN
(ÖF HaYıR ZAFeR)
Beş Hececilerin Kodlaması
HALİT FAHRİ OZANSOY
ENİS BEHİÇ KORYÜREK
YUSUF ZİYA ORTAÇ
ORHAN SEYFİ ORHON
FARUK NAFİZ ÇAMLIBEL
(HEY OF)
Yedi Meşalecilerin Kodlaması
SABRİ ESAT SİYAVUŞGİL
VASFİ MAHİR KOCATÜRK
MUAMMER LÜTFİ
YAŞAR NABİ NAYIR
CEVDET KUDRET
KENAN HULUSİ
ZİYA OSMAN SABA
CeViZ SaYMaK veya (SeVMeYeCeK aZ)
Garipçiler (Birinci Yeniciler Akımı) Kodlaması
ORHAN VELİ KANIK
MELİH CEVDET ANDAY
OKTAY RIFAT HOROZCU
(OMO)
İkinci Yeniciler Kodlaması
EDİP CANSEVER
CEMAL SÜREYYA
ECE AYHAN
SEZAİ KARAKOÇ
ÜLKÜ TAMER
TURGUT UYAR
İLHAN BERK
(ECE SÜT İç)
Mavi Akımının (Maviciler) Kodlaması
ATTİLA İLHAN
FERİT EDGÜ
ORHAN DURU
(AFO)
Toplumcu Gerçekçiler Topluluğu Kodlaması
Sadri Ertem,
Özdemir İnce
Rıfat Ilgaz.
Fakir Baykurt,
Samim Kocagöz,
Ahmet Arif
Hasan Hüseyin Korkmazgil
Nazım Hikmet
e
Mahmut Makal
Sabahattin Ali,
Aziz Nesin,
Yaşar Kemal,
Kemal Tahir,
Orhan Kemal,
Ceyhun Atuf Kansu
e
Kemal Bilbaşar,
e
Talip Apaydın
SÖRF SAHNeM SAYKO CeKeT
Hisar Topluluğu Hisarcılar Kodlaması
GÜLTEKİN SAMANOĞLU
İLHAN GEÇER
TALAT SAİT HALMAN
MEHMET ÇINARLI
YAHYA BENEKAY
MUNİS FAİK OZANSOY
(GİTMeYiM)
Edebi topluluklar, farklı amaçlar doğrultusunda kurulabilir ve edebiyatta çeşitli hamleler başlatmayı hedefleyebilirler. Örneğin, Fecr-i Ati topluluğu, edebiyatta yeni bir dönem başlatmak ve mevcut edebi anlayışları sorgulamak amacıyla oluşturulmuştur. Bu topluluk, sanatçılar arasında fikir alışverişi yaparak edebiyatta yenilikçi bir yaklaşımın önünü açmıştır.
Servet-i Funun topluluğu ise edebi ürünleri teknik açıdan kusursuz hale getirmeyi ve sanat seviyesini mükemmelliğe ulaştırmayı hedeflemiştir. Bu topluluk, nazım birimi olan beyitlerin nesre yaklaşmasını sağlamış ve edebiyatın teknik yönünü ön plana çıkarmıştır. Bu sayede, edebiyatta bir estetik arayışı başlamış ve yeni bir sanatsal dönem doğmuştur.
Garip Topluluğu ise tamamen farklı bir amacı taşımıştır. Bu topluluk, geleneksel şiir kalıplarını reddederek ölçüsüz, kafiyesiz ve kuralsız bir şiir tarzı oluşturmayı amaçlamıştır. Bu yaklaşım, edebiyatta büyük bir etki yaratmış ve yeni bir şiir ekolünün doğmasına öncülük etmiştir. Garip Topluluğu, sanatsal sınırları zorlayarak şiiri özgürleştirmiş ve edebiyat dünyasında çağdaş bir hareketin başlangıcını yapmıştır.
Beş Hececiler topluluğu ise halk şiirini aydın şairlerin de kullanabileceği bir şiir tarzı haline getirerek heceli şiiri yaygınlaştırmayı amaçlamıştır. Bu topluluk, halkın dilini şiirde kullanarak milli kültürü işlemeyi hedeflemiştir. Beş Hececiler, edebiyatta halkla daha fazla bağ kurmayı ve şiiri geniş kitlelere ulaştırmayı amaçlamıştır.
Bu örnekler, edebi toplulukların farklı amaçlar doğrultusunda kurulabileceğini ve edebiyat dünyasında çeşitli etkiler yaratabileceğini göstermektedir. Her topluluk, kendi ideallerine göre birlikte hareket eder ve edebiyatta yeni ufuklara açılır. Edebi topluluklar, edebiyatın gelişimine katkıda bulunurken aynı zamanda kültürel mirasımızı zenginleştirir ve edebiyatın gücünü ortaya çıkarır.
Edebi topluluklar, edebiyat ve şiir alanında daha önce denenmemiş, yenilikçi bir anlayışın ortaya çıkmasını sağlayabilirler. Örneğin, Garipciler adını verdikleri topluluk, kuralsız şiir ve serbest şiir olarak nitelendirdikleri bir şiir tarzını oluşturmayı hedeflemiştir. Bu topluluk, geleneksel şiir kalıplarını reddederek yeni bir ifade biçimi yaratmış ve edebiyat dünyasında önemli bir etki yaratmıştır.
Servet-i Fünuncular ise edebiyatı çağdaş ve Batılı edebiyatın seviyesine ulaştırmayı amaçlamıştır. Bu topluluk, Tanzimat edebiyatı dönemindeki edebi ürünlerdeki kusurları gidermek ve edebiyat eserlerini teknik açıdan mükemmelleştirmek için çalışmıştır. Servet-i Fünuncular, edebiyatta yüksek standartlara ulaşmayı hedeflemiş ve Batı edebiyatından örnek alarak yeni bir edebi anlayışın yayılmasına katkıda bulunmuştur.
Bazı edebi topluluklar büyük iddialarla ortaya çıkar, ancak beklenen başarıyı göstermeden dağılabilirler. Örneğin, Fecr-i Ati Topluluğu, mükemmel eserler ortaya koyarak Fecr-i Ati Kütüphanesi adını verdikleri bir koleksiyon oluşturmayı ve önceki sanatçıları her yönden aşmayı hedeflemiştir. Ancak, bu topluluk kalıcı ve dikkate değer eserler üretememiş ve kısa sürede dağılarak iz bırakmadan sona ermiştir.
Garip topluluğuna bir tepki olarak ortaya çıkan Maviciler Topluluğu ise, Garip şiirini eleştirerek sanattan uzaklaşmakla suçlamış ve bu tarz şiiri şeklen takip eden bir yaklaşıma yönelmiştir. Ancak, Maviciler’in çabaları etkili olamamış ve Garip şiiriyle rekabet edebilecek güçlü bir alternatif sunamamıştır.
Bu örnekler, edebi toplulukların farklı hedeflere yönelerek ortaya çıktığını ve bazen başarıyla sonuçlanabileceğini, bazen de beklenen etkiyi yaratamadan sona erebileceğini göstermektedir. Edebi topluluklar, edebiyat dünyasında yeni fikirlerin, tarzların ve anlayışların doğmasına katkıda bulunurken, her zaman kalıcı bir iz bırakamayabilirler. Ancak, bu topluluklar edebiyatın gelişimine katkıda bulunarak çeşitlilik ve yenilik getirirler.
Hisar topluluğu ilk sayısı 16 Mart 1950’de çıkan Hisar dergisi çevresinde toplanan şair ve yazarların oluşturduğu bir edebi topluluktur. Memleketçi edebiyatın devamı niteliğindedir. Garip akımına ve ideolojinin savunucusu olan Nazım Hikmet ve Mavicilere karşıdırlar. Başka ulusları taklit ederek ulusal bir sanat oluşturulamayacağını savunan sanatçıların ana özelliği hece ölçüsüne ve edebiyatın klasik değerlerine (ahenk unsurları vs.) […]
Fecr-i Ati Edebiyatı Nedir II. Abdülhamid döneminin son yıllarında yaygın bir baskı rejimi uygulanmıştır. Bu rejim, özellikle 1901-1908 yılları arasında edebiyat yayınlarına da büyük ölçüde etki etmiştir. O döneme kadar, tamamen kişisel ve duygusal bir sanat akımı olan Edebiyât-ı Cedîde (1896-1901), oldukça kısa süreli olmasına rağmen oldukça zengin bir edebiyat grubu olarak ön plana çıkmıştı. […]
Cumhuriyet Dönemi Türk Şiirinin Özellikleri Nelerdir Maddeler Halinde Cumhuriyet Edebiyatı’nın ilk yıllarında şiirde Milli Edebiyat Dönemi şairleri etkilidir. Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı’nın ilk yıllarında Kurtuluş Savaşı’nın bıraktığı “destani ruh” etkisini daha çok şiir üzerinde göstermiştir. * Sanatçılar, eserlerinde sade ve anlaşılır dil kullanmışlardır. * Şairlerin çoğu Anadolu’ya yönelmiş eserlerinde Anadolu’yu işlemişlerdir. * Hece veznini kullanmada […]
Yedi Meşaleciler Hakkında Kısaca Özet Bilgi (1928) Yedi Meşale topluluğu, Cumhuriyet Edebiyatı Dönemi’nin ilk edebi topluluğudur. Biri, öykücü diğer altısı şair olan yedi kişiden oluşan bu topluluğa ismini veren kişi Sabri Esat’tır. Şiirle ilgili ilkelerini Yedi Meşale adlı kitabın ön sözünde açıklayan sanatçılar, edebiyat ilkelerini “samimiyet, devamlı yenilik ve canlılık” olarak açıklamışlardır. Topluluk aşağıdaki isimlerden […]
Toplumcu Şiir ve Serbest Nazım Nedir Hakkında Kısaca (1920-1960) Cumhuriyet Dönemi şiirinin en baskın eğilimi Marksist Toplumcu Gerçekçi sanat anlayışıdır. Toplumcu Şiir Özellikleri Nelerdir? * Şiirde biçimden çok içeriğe önem veren bu topluluk sanatçıları, ölçü ve kafiyeden uzak durarak serbest şiirler yazmışlardır. * Söylev üslubundan yararlanılmış, şiir geniş kitlelere hitap etmek ve onları harekete geçirmek […]
Garipçiler Garip Hareketi Akımı Birinci Yeni Hakkında Kısaca Bilgi Üç arkadaş Varlık dergisinde ölçüsüz, uyaksız, sanattan uzak bir akım başlatırlar. Bu yoldaki şiirlerini Garip adlı bir kitapta toplar. Sürrealizm akımından etkilenerek şiirin geleneksel yapısına aykırı şiirler yazmıştır. Kısa bir sürede geniş yankılar uyandıran ve “her anlamda aşkınlığı reddederek bireyin var oluşunu önceleyen” Garip şiiri, 1950 […]
NABIZADE NAZIM (1862-1893) Servetifünun dergisinin ilk yazarlarındandır. Edebiyata şiirle başlamış, roman ve öykü türündeki eserleriyle tanınmıştır. Realizm akımından natüralizm akımına geçişin öncüsüdür. Eserlerinde anlaşılır bir dil kullanmıştır. Eserleri: Roman: Karabibik, Zehra Öykü: Yadigarlarım, Haspa, Hala Güzel, Sevda, Zavallı Kız, Bir Hatıra, Seyyie-i Temasüh Şiir: Heves Ettim Karabibik: İlk köy romanıdır. Karabibik, Karadurmuş, Yosturoğlu, Sarı İsmail, […]
TOPLUMCU ŞİİR ZEVK VE ANLAYIŞINI ÖN PLANA ÇIKARANLAR (1940-1960) Nazım Hikmet’in 1938’de hapse girmesi onun fiili olarak şiir sahnesinden çekilmesine sebeb vermişse de ondan fikir ve nazım tekniği bakımından yararlanan şairler onun yolunu değişik bir üslûpla devam ettirmişlerdir. Bu anlayıştaki şairler • Arif Damar • A. Kadir (İbrahim Abdülkadir Meriçboyu) • Cahit Irgat • Enver […]