Tanzimat Döneminde Roman ve Öykü

Birinci Dönem Tanzimat Edebiyatı Roman ve (Öykü) Hikaye Tanzimat Dönemi öncesi Türk edebiyatında hikaye ve roman türleri yoktu. Olay kaynaklı eserler, daha çok mesnevi ve halk hikayeleri türünde yazılmıştır. Türk edebiyatında roman, çevirilerle başlamıştır. Bu alanda “ilk çeviri roman“, Yusuf Kamil Paşa’nın Fenelon adlı Fransız yazardan çevirdiği Telemak adlı romandır. Türk edebiyatında ilk yerli roman […]

Olay Çevresinde Oluşan Metinler

Anadolu’nun fethi ve Müslümanlaştırılması için savaşan alperen ve gazilerin gösterdikleri kahramanlıklar, Anadolu’da daha XII. yüzyılda Türk destan geleneğinin dini tasavvufi motiflerle yenilenerek sürdürülmesini sağlayan bir ortam hazırlamıştır. Bu ortamda oluşan eserler Battalname, Danişmentname, Saltukname, Hamzaname ve Dede Korkut Hikayeleridir. ROMAN Olmuş ya da olması mümkün olayları ayrıntıya inerek anlatan uzun yazı türüdür. Birden fazla olay […]

Kişisel Hayat Çevresinde Oluşan Metinler

Kişisel Hayat Çevresinde Oluşan Metinler: GÜNLÜK (Günce – Jurnal) Bir kimsenin yaşadığı olayları günü gününe yazmasıyla oluşan yazı türüdür. Eski edebiyatta adı, ruznamedir. İlk günlük örneği Direktör Ali Bey’in Seyahat Jurnali’dir. ANI (Hatıra) Kişinin ya kendi yaşadıklarını ya da tanık olduklarını anlattığı yazılardır, günlükler gibi yazarın tanıklığına dayanır. GEZİ YAZISI (Seyahatname) Bir kimsenin gezip gördüğü […]

Edebiyat Tarihine Yardımcı Bilimler

Hemen her bilim; ilgilendiği konu, temel malzemesi, konusuna yaklaşımı bakımından bilim tarihi içindeki en az bir bilimle doğrudan ilişki içindedir. Bilim tarihi birbirinin içinden çıkmış, bilinen tabirle söyleyecek olursak bir nokta iken çoğalmış bilgi alanları ve bilim dalları ile doludur. Fizik ve kimya ya da astronomi ve matematik arasındaki ilişki doğal olarak zaman zaman benzeşen, […]

Halide Edip Adıvar

Halide Edip Adıvar Kimdir Hayatı Eserleri Edebi Kişiliği Asıl ününü romancılığıyla yapmış olmakla beraber hikâye, tiyatro, makale türlerinde de kitap ve yazılarıyla tanınmıştır. Halide Edip Adıvar, ilk romanlarında aşk, sonraki romanlarında Milli Mücadele yılları, son dönemde ise töre konularını işlemiştir. Bütün romanlarının ortak özelliği, güçlü kadın karaktere sahip olmasıdır. Eserlerinde günlük konuşma dilini kullanmıştır fakat […]

Küçük Ağa Özeti

Küçük Ağa Kitabı Romanı Özeti Kısaca Küçük Ağa romanı 1963’te yazılmıştır. İstanbullu Hoca diye anılan Mehmet Reşit Efendi’nin geçirdiği değişim ve Millî Mücadele içinde üstlendiği rol, İstiklal Savaşı yıllarındaki kargaşa ve Türk milletinin hem cephede hem de cephe gerisinde verdiği var olma mücadelesi romanda ele alınmıştır. Roman, TRT’de dizi olarak da yayımlanmıştır. Tarık Buğra, bu […]

Tanzimat Dönemindeki Sanatçılar

NABIZADE NAZIM (1862-1893) Servetifünun dergisinin ilk yazarlarındandır. Edebiyata şiirle başlamış, roman ve öykü türündeki eserleriyle tanınmıştır. Realizm akımından natüralizm akımına geçişin öncüsüdür. Eserlerinde anlaşılır bir dil kullanmıştır. Eserleri: Roman: Karabibik, Zehra Öykü: Yadigarlarım, Haspa, Hala Güzel, Sevda, Zavallı Kız, Bir Hatıra, Seyyie-i Temasüh Şiir: Heves Ettim Karabibik: İlk köy romanıdır. Karabibik, Karadurmuş, Yosturoğlu, Sarı İsmail, […]

Türk Edebiyatının Dönemlere Ayrılması

Türk tarihinde esaslı iki dönüm noktası vardır. Bunlar, Türk tarihinin akışını değiştirmiş ve yeni devirlerin başlangıcı olmuştur. Bu dönüm noktalarından biri Islâm dininin kabulü, öteki de Batı’ya dönüş hareketidir: Birincisinde Türkler, yeni dinin birleştirici erki içinde, Doğu uygarlığı dediğimiz Islâm uygarlığının kurulup gelişmesinde başlıca etken olmuşlardır. İkincisinde ise, Batı uygarlığını siyasal, sosyal, kültürel ve ekonomik […]

Necip Fazıl Kısakürek

Necip Fazıl Kısakürek Kimdir Hayatı Biyografisi Edebi Kişiliği Eserleri Hakkında Kısaca Özet Bilgi (1905-1983) Modern Türk şiirinin mistik şairidir. Divan edebiyatını, halk edebiyatını, Tanzimat edebiyatını ve Batı edebiyatını en ince ayrıntılarına kadar bilen Necip Fazıl Kısakürek; şiirlerinde sanatından, ruhundan, hissiyatından ve düşüncelerinden izlere yer vermiştir. Tiyatrolarında güçlü bir yazım tekniği dikkat çeker. Oyunlarının genelinde korku […]

Toplumcu Şiir Zevk ve Anlayışını Ön Plana Çıkaranlar

TOPLUMCU ŞİİR ZEVK VE ANLAYIŞINI ÖN PLANA ÇIKARANLAR (1940-1960) Nazım Hikmet’in 1938’de hapse girmesi onun fiili olarak şiir sahnesinden çekilmesine sebeb vermişse de ondan fikir ve nazım tekniği bakımından yararlanan şairler onun yolunu değişik bir üslûpla devam ettirmişlerdir. Bu anlayıştaki şairler • Arif Damar • A. Kadir (İbrahim Abdülkadir Meriçboyu) • Cahit Irgat • Enver […]

Servet-i Fünun Sanatçıları

SÜLEYMAN NAZİF (1869-1927) Vatan, millet sevgisini kahramanca bir edayla kaleme aldığı için Namık Kemal’e benzer. İtilaf Devletleri tarafından İstanbul’un işgal edilmesi üzerine “Kara Bir Gün” adlı makalesinin yayımlanmasından dolayı Malta’ya sürülmüştür. “Daüssıla” şiirinde milli duyguları ve ızdırapları anlatmıştır. Eserleri: Şiir: Gizli Figanlar, Batarya ile Ateş (şiir/nesir), Firak-ı Irak, Malta Geceleri Monografi: Namık Kemal, Mehmet Akif, […]