Birinci Dönem Tanzimat Şiiri
Bu dönemde biçim eski olup yeni konular işlenmiştir. Gazel, kaside, terkibibent gibi nazım şekilleri kullanılmış; konu olarak da ilk kez vatan, eşitlik, hürriyet işlenmiştir. Divan şiirine göre şiirin konu alanı genişletilmiştir. Konu bütünlüğü esas alınmıştır. Aruz ölçüsü kullanılmış, ancak bazı şairler hece ölçüsüyle birkaç deneme yapmıştır. Dilde sadeleşme amaçlanmış, ancak çok başarılı olunamamıştır. “Göz için uyak” anlayışı benimsenmiştir.
İkinci Dönem Tanzimat Şiiri
Güzel olan her şeyin şiire konu olabileceği kabul edilmiş, şiirin konusu genişletilmiştir. Bireysel duygulanmalar ve soyut konular ağırlık kazanmıştır, (aşk, ölüm, karamsarlık, tabiat, felsefe…) Divan şiiri nazım biçimleri terk edilmeye başlanmış, Batılı biçimlerin ilk örnekleri verilmiştir. Aruz ölçüsü kullanılmıştır. > Nazım birimi olarak mısra, beyit ve bent kullanılmıştır. Kulak için kafiye anlayışı hakimdir. Şiirde betimlemeye önem verilmiştir. Romantizm akımı etkisi vardır. Bütün güzelliğine yer verilmiştir.